วัดถ้ำเขาย้อย เป็นวัดที่เป็นถ้ำอยู่ภายในเขาย้อย มีพระพุทธไสยาสน์ พระพุทธบาทจำลอง พระเจ้าอู่ทอง เป็นหัวใจสำคัญของวัดนี้ ตามที่ระบุไว้ที่ป้าย “ถ้าเขาย้อย”
ความงดงามของที่นี่ปรากฏตั้งแต่ภายนอก ภูเขาหินลูกเดี่ยวๆ มีต้นไม้ขึ้นแทรกระหว่างรอยแตกเล็กๆ ของหินบนเขาน้อยมาก แต่มีจุดรอยแยกของภูเขาเป็นร่องยาว ร่องที่สูงสุดสูงเกิน 3 ใน 4 ส่วน มีรอยที่แตกแบบทะลุไปอีกฟาก มีแสงลอดเห็น ด้านหน้าภูเขามีต้นไม้ใหญ่น้อย ที่บางต้นมีรูปทรงกิ่งก้านงดงาม เมื่อเข้าไปใกล้ จะเห็นสถาปัตยกรรม สิ่งก่อสร้างที่ทำให้รู้ว่า ที่นี่มีวัด เป็นศาลาบ้าง เป็นซุ้มบ้าง
ในบริเวณวัด ยังไม่เข้าถ้ำ มีสถาปัตยกรรมโดดเด่นคือ กุฏิพระสงฆ์ที่เป็นทรงเรือนไทย แต่ลักษณะและวัสดุที่ใช้ก่อสร้างเป็นอุปกรณ์ร่วมสมัย แต่ออกแบบได้สวยงาม
ก่อนเข้าถ้ำจะมีบันไดพญานาคเดินขึ้นไป พญานาคที่นี่เน้นสีน้ำเงิน และทอง
ลานก่อนเข้าถ้ำ มีลิงเจ้าถิ่นอยู่ประปราย ยิ่งเข้าไปใกล้เขายิ่งเห็นลวดลายของหินที่เกิดจากการกัดเซาะจากธรรมชาติ
พระพุทธไสยาสน์ นับเป็นพระเก่าแก่ตั้งแต่รัชสมัยของรัชกาลที่ 4 พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพระนอนสีทอง มีความเชื่อว่าเป็นพระที่มีความศักดิ์สิทธิ์จึงเป็นที่นับถือศรัทธามากราบไหว้ขอพรกัน อีกอย่างหนึ่งในถ้ำแห่งนี้ตามประวัติศาสตร์กล่าวว่า เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงผนวช ได้เสด็จมาธุดงค์และประทับนั่งกรรมฐานในถ้ำแห่งนี้
ภายในถ้ำเป็นโถงที่ด้านบนมีหินย้อยสวยงาม นอกจากโถงแล้ว ยังมีทางเดินลงไปที่อีกโถงหนึ่ง ประดิษฐานพระพุทธรูปเรียงรายเป็นแถว รวมถึงพระแม่กวนอิม และพระเจ้าอู่ทอง กษัตริย์พระองค์หนึ่งในสมัยอยุธยา ในท่าทรงประทับนั่ง มีพระแสดงอยู่บนพระเพลา เครื่องทรงกษัตริย์ และรูปปั้นช้าง 2 เชือกอยู่ซ้ายขวา ด้านข้างเป็นหินผนังที่คล้ายจะโอบปกคลุมพระองค์เอาไว้
รอยพระพุทธบาทจำลอง ด้วยความเลื่อมใสศรัทธา รอยพระพุทธบาทจำลองของที่นี่จึงเต็มไปด้วยการปิดทอง เหรียญต่างๆ อยู่บนพระแท่น และมีศาลาทรงฉัตรเจดีย์คุ้มอยู่ด้านบน
จากถ้ำเขาย้อย ยังมีการขึ้นเขาไปชมธรรมชาติ และมีถ้ำในบริเวณใกล้เคียงอีก เช่น ถ้ำสวรรค์ เป็นต้น
อนึ่ง ในการเดินไปชมถ้ำนั้น ทางวัดได้ติดประกาศระวังมีคนหลอกลวงเป็นไกด์พาเที่ยวชมถ้ำ โดยระบุว่า สามารถเดินชมเองได้ ไม่เช่นนั้นวัดไม่รับผิดชอบเรื่องค่าใช้จ่ายที่ท่านยินดีจ่ายเอง
สำหรับนักท่องเที่ยวที่ชอบทิวทัศน์ บรรยากาศเขา ความงดงามในถ้ำ และจะได้กราบพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์และพระพุทธบาทจำลอง ที่นี่น่าแวะไป และสามารถไปต่อที่อื่นได้ไม่ยาก
ที่ตั้ง
ถ้ำเขาย้อย ถนนเพชรเกษม ต.เขาย้อย อ.เขาย้อย จ.เพชรบุรี 76140